Yazıcı ya da fotokopi makinesi, günlük hayatta sıklıkla kullandığımız bir cihazdır. İşlevsel ve hızlı olmaları ilk üretildikleri andan itibaren hızla popülerleşen ürünler olmalarını sağlamıştır. Özellikle kolay kullanımları, ev ve küçük işletmeler için yazıcıları vazgeçilmez bir ürün haline getirmiştir. Maalesef son zamanlarda yapılan bazı araştırmalar, yazıcı kullanmanın insan sağlığı üzerindeki kötü etkilerine ilişkin endişeleri artırmıştır.
Bu yazımızda yazıcı kullanımının fiyat ve performans değerlendirmesini yapmayacağız. Daha çok, yazıcıların sağlık ve güvenlik açısından oluşturduğu yeni durumları tartışma noktası olarak alacağız.
Yazıcı nedir ve nasıl çalışır?
Xerox, masa boyutunda ilk fotokopi makinesini 1959’da piyasaya sürdü. Yaklaşık 295 kilo ağırlığında olan bu makine, işletmeler açısından bir devrim yarattı. Günümüzün kopyalama işlemi, kserografi, büyük ölçüde Xerox tarafından piyasaya sürülen yöntemle aynıdır. Görüntü reprodüksiyonu, orijinal görüntüdeki toner parçacıklarını (toz halindeki) çekmek ve ardından kağıda aktarmak için ışığa duyarlı bir fotoreseptör üzerindeki elektrostatik yükleri kullanan kuru bir işlemdir. Tonerin görüntüyü kağıda aktarması için ise ısı ve basınç gerekir. Lazer baskı da benzer bir şekilde çalışır.
Yazdırma ve kopyalama işleminin sorunlara neden olduğu nokta, tonerin kağıtla kaynaştığı zamandır. Toner; karbon, demir oksit, polipropilen füme silis ve triboelektrifikasyon gibi karışımlardan oluşur. Toner ısıtıldığında, stiren ve benzen türevleri gibi kimyasallardan çıkan dumanlar ve parçacıklar havaya salınır. Yoğunluk seviyeleri genellikle düşük olsa da, uzun süre maruz kalma durumunda ofis çalışanları için tehlikelidirler. Yıllarca her gün kimyasal toz ve dumanları solumak insan sağlığına zararlıdır. Yazıcılar, lazer yazıcılar olarak da geçer, resimleri veya belgeleri kağıda dökmek için lazer teknolojilerini kullanır. Bu işlem için ise tonere ihtiyaç duyarlar. Toner kartuşunu önlem almadan her doldurduğumuzda cildimiz, gözlerimiz, ve akciğerlerimiz bu eylemden etkilenir. Yazıcılar çoğunlukla okullarda ve ofislerde çok kullanılır. Aslında yazıcıda zararlı diyebileceğimiz tek şey tonerdir. Bunun nedeni de bahsettiğimiz gibi içindeki zararlı maddelerin ortam havasına karışarak solunmasıdır. Lazer yazıcı tonerindeki parçacıklar da tıpkı asbest gibi kanserojendir.
Yazıcı kullanmak sağlığa zararlı mıdır?
Ciltte alerji veya tahriş gibi sorunların dışında, tonerden havaya yayılan toz farklı solunum problemlerine sebep olabilir. Doldurulabilir yazıcı tonerleri, dikkatsiz kullanımda neredeyse sigara içmek kadar zararlıdır. Ayrıca akciğer kanseri riskini de arttırır. Bu nedenle lazer yazıcıları dikkatsizce kullanmak sağlığa zararlıdır diyebiliriz.
Çalışmalar
- Çalışma 1: West Virginia Üniversitesi’nin yaptığı araştırma gösterdi ki yazıcı tonerleri insan sağlığı üzerinde zararlı etkilere sahiptir. Bir kağıdın çıktısını alırken nano parçacıklar açığa çıkar. İyi havalandırmanın eksikliği ise bu partikülleri tüm odaya dağıtır. Yani mekanda bulunan herkes akciğerlerini etkiler. Vücuda girdikten sonra bu partiküller hücrenin protein üretiminde sorunlara sebep olur. Böylece bağışıklık sistemi, metabolizma ve diğer biyolojik süreçleri de olumsuz etkiler.
- Çalışma 2: Avustralya’daki Queensland Teknoloji Üniversitesi tarafından yapılan başka bir çalışmada, kağıt ve yazıcı tonerinin sıcak yazıcı merdanesinden geçtiğinde havaya bazı uçucu organik bileşiklerin yaydığını buldu. Havadaki ozonla reaksiyona girdikten sonra bu bileşikler ultra ince parçacıklar şeklinde yoğunlaşır. Araştırmacılar ayrıca, yazıcı sıcaklığı daha yüksek olduğunda daha fazla partikül üretildiğini de buldular. Bu nedenle, üretilen parçacık miktarı her yazıcı modeli için farklıydı. Araştırmalar, bu parçacıkların insan akciğerleri üzerindeki etkisinin sigara içmekle aynı olduğunu gösteriyor.
Yukarıdaki her iki çalışma da, yazıcıdan çıkan partiküllere uzun süre maruz kalma durumunda sağlıksal açıdan bazı ciddi tehlikeleri ortaya koymaktadır. Bu, yeni bir yazıcı satın alma fikrinden vazgeçmeniz anlamına mı geliyor? Kesinlikle hayır! Yaşadığımız dünyada yazıcıların işlevini küçümseyemeyiz, onları bir anda ofis, okul veya ev yaşamımızdan çıkarmak çok dramatik bir tepki olurdu. Neyse ki haberler o kadar da kötü değil, aynı araştırmalar, bize yazıcıların zararlı etkilerini bertaraf etmek için neler yapmamız gerektiğini de anlatıyor.
Yazıcı Kullanımından Doğabilecek Zararı En Aza İndirin
Sürekli yazıcı kullanmanız gereken ortamlarda almanız gereken bazı önlemler vardır.. Bu önlemlerin birincil amacı, yazıcılar tarafından yayılan bu nano parçacıklara maruz kalmayı azaltmaktır.
- Yazıcınızı iyi havalandırılan bir yerde tutun. Bir ofiste birden fazla yazıcı varsa, daha sık kullanılan yazıcı daha iyi havalandırılan bir alanda tutulmalıdır. Bunu yapmak, yayılan parçacıkların solunumunu büyük oranda azaltacaktır.
- Ekipman, mümkün olduğunda, çalışanların çalışma alanlarından uzağa yerleştirilmelidir (5)
- Yazdırırken lazer yazıcının yanında durmaktan kaçının. Astım veya diğer kalp veya akciğer rahatsızlıkları gibi hastalıkları olan kullanıcılar, asla meşgul lazer yazıcıların yanına oturmamalıdır.
- Hava sürekli sirküle edilmelidir. Bunun için bir hava temizleme cihazı edinebilirsiniz. Özellikle yazıcının olduğu odalarda bir hava temizleme cihazı bulunması büyük oranda işinizi görecektir.
Winix ailesi hava temizleme cihazları ile yanınızda. Winix Zero Pro, Winix Zero , Winix Zero S ve Winix Zero Compact hava temizleme cihazları sizi bu zararlı etkiden korumak en doğru çözümlerden biridir. M2 ihtiyacınıza göre cihaz özellikleri hakkında bilgi almak için dilediğiniz zaman sizi arayabiliriz.
Winix ailesi sağlıklı günler diler.
Çoğu lazer yazılardan ve fotokopi makinelerinden etrafa yayılan tozun ne kadar zararlı olduğunun farkında değil malesef. Sırf bu nedenle daha yavaş yazan ilkel seviyelerinden bir türlü kurtulamamış püskürtmeli yazıcılarla uğraşmak zorunda kalıyoruz.